Monday, April 13, 2015

Gezi Rehberi 2

Bu da gezi rehberi altina gitsin

Gezi Rehberi 1

Gezi Rehberi altina gitsin

Amsterdam 2

Bu da amsterdam altina gitsin

Amsterdam1

Amsterdam altina gitsin

Kira Komitesi / Huur Commissie

Selamlar,

Amsterdam'da ev kiralama süreci ile ilgili yazımdan sonra biraz da kiraların fiyatlandırmaları hakkında bilgi vermemin işe yarayacağını düşünüyorum.

Daha önce de bahsettiğim ev arama sitelerine girip evlerin fiyatlarına baktığınızda dudağınız uçuklayabilir. Evet, Amsterdam'da evler pahalı ama expatlara. Biz 1400 eur kira verirken, aynı eve Hollandalı yan komşum 500-600 eur civarı ödemekte. Nasıl mı? Huur Commissie yani kira komitesi sayesinde. 

Hollanda'da evlerin değeri bir puanlama sistemine göre belirleniyor ve evinizin puanı 140 ve altında ise kira komitesi o evden alınabilecek en yüksek kira değerine dair bir rapor veriyor. Puan 141 ve üstüyse o zaman eviniz free market oluyor ve herhangi bir limit olmaksızın istenildiği ücretten kiraya verilebiliyor. 

Peki puanlamayı neler etkiliyor? En önemlisi evin net metrekaresi. Buna bahçe/balkon dahil değil, tabiki de bahçe ve balkonun da metrekaresi hesaba katılıyor sadece puanı evin net metrekaresi ile aynı oranda etkilemiyor. Evin metrekaresinden başka oturduğunuz mahalle, evin yapılma yılı, Amsterdam'daki tarihi bölgenin içinde yer alıp almaması, içindeki eşyalar da puanlamaya etkisi var. Evinizin puanını kendiniz hesaplamak için buraya tıklayarak Huur Commissie'nin sitesindeki testi yapabilirsiniz. Bu site maalesef Hollandaca, Google Chrome kullanıyorsanız sayfada sağa tıklayıp İngilizce'ye çevirebilirsiniz.

Peki uygulama nasıl oluyor? Öncelikle evi tutup, kira sözleşmenizi imzalıyorsunuz. Kira sözleşmeleri Hollandaca oluyor. Bu noktada dikkat etmeniz gereken şey kontratınızın kalıcı olması. Eğer kontratınız geçici ise, ki bu çok özel durumlarda olmakta, ev sahibi istediği ücretten kiraya verebilir. Bu maalesef bizim başımıza geldi. Hollandaca bilmememizden faydalanan uyanık emlakçı ve ev sahibi bize evin geçici kiralandığını söylemedi. Sizin kontratta da aşağıdaki gibi bir yazı varsa anlayın ki kontratınız geçici. Benim şu anki aklım olsaydı kontratı imzalamadan bir kopyasını isterdim ve Google Translate'ten çevirisini yapardım ama daha da iyisi kontratını imzalamadan gidip Huur Team'e yani kira takımına danışmak. Dikkat edin Huur Commissie değil Huur Team!


Huur Team nedir? Huur Team gönüllü olarak kiracıları korumaya çalışan bir organizasyon. www.wswonen.nl sitesinden kendilerine ulaşabilirsiniz. Burada http://www.wswonen.nl/contact/  linkinden evinize en yakın huur team ofisini haritadan bularak çalışma saatlerinde danışmaya gidebilirsiniz. Gittiğinizde genelde bu işlerden sorumlu gönüllü bir avukat kontratınızı kontrol ediyor ve size yön gösteriyor. Evinizin puanını ölçtürmek isterseniz, adınızı ve telefon numaranızı bırakıyorsunuz ve sizi 1-2 gün içinde arayıp randevu ayarlıyorlar. Ben açıkcası eve 2-3 kişilik bir takım gelecek ve bir kaç saat sürecek diye düşünüyordum ki kapıda bir tane universite öğrencisi tipinde bir kız görünce şaştım :). Aşağıda fotoğrafını koyduğum lazer metre ile evi 15 dakikada ölçtü gitti. Aynı gün içerisinde evimizin puanını belirten raporu da mail attı. Huur Team gönüllü olduğu için tüm hizmetleri ücretsiz ve sizin bu noktaya kadar yaptığınız hiç bir şeyden ev sahibinin haberi olmuyor.



Bizim evimizin puanı 140'ın altında olmasına rağmen kontratımız geçici olduğu için kira indirimi yaptıramadık. Ama eğer kontratımız geçici olmasaydı bu noktada bir karar vermemiz gerekecekti. Önümüzde 3 seçenek olacaktı: 
1. Huur Team'e yasal işlem başlatılması için Huur Commissie'ye başvurmasını isteyecektik,
2. Ev sahibine diyecektik ki bu evin değeri 600 eur ama sen 1400 eur kira alıyorsun gel pazarlık yapalım. 
3. Susup hiç bir şey olmamış gibi kiramızı ödemeye devam edecektik. 

Eğer 1 veya 2. seçeneğe karar verirseniz ev sahibi ile işlerin çirkinleşmesine hazırlıklı olun çünkü bütün kozlar sizin elinizde. 

Diyelim 1. seçeneği tercih ettiniz. Huur Team sizin için tüm yazışmaları ve Huur Commissie'ye başvurunuzu yapıyor. Huur Commissie'nin hizmetleri ücretli. Olay Huur Commissie'ye taşındığında ev sahibinize  de haber veriliyor. Huur Commissie de resmi bir puanlama yapmak için evinize geliyorlar, isterse ev sahibi de gelebiliyor. Evin puanı yine 140'ın altında çıkarsa, ki Huur Team'in değerlendirmesi ile genelde paralel oluyor çok fark çıkmıyor, olay mahkemeye devroluyor. Mahkeme sonuçlanınca ve kiracı kazanınca yüksekten ödediği kiraları da geri ödeme olarak alıyor ve ayrıca Huur Commissie'nin masraflarının hepsini ev sahibi ödüyor.

2. seçeneğin birinciye göre ev sahibi için bir çok avantajı var. Mahkemeye giderse kazanma ihtimali yok denecek kadar az. Ev bir kere resmi değerlendirmeye girdi mi, ev tabiri caizse mimleniyor. Huur Commissie'nin kontrolünde oluyor ve hiç bir zaman yüksekten kiraya veremiyor, ayrıca websitesinde de yayınlanıyor. Buradan kira komisyonuna gitmiş evleri bulabilirsiniz. Ayrıca diyelim rapora göre evin kirası 600 eur'yu geçemez ve siz 1400 eur veriyorsunuz. Ev sahibi diyorki kirayı 1000 eur'ya düşürüyorum mahkemeye gitme. Peki sizin kiracı olarak kazancınız ne oluyor? Kiranızı düşürmek için mahkemenin sonuçlanmasını beklemek zorunda kalmıyorsunuz ve uğraşmıyorsunuz.

Son olarak şunu da eklemeliyim Huur Commissie'ye başvurabilmeniz için kontratınız 6 aydan eski olmamalı. Bu sıkıcı ama bir o kadar da önemli yazımın sizlere bir faydası dokunması dileğiyle...

Görüşmek üzere,
Beliz

Friday, April 10, 2015

Amsterdam'da Ev Kiralama

Yeniden merhaba,

Bu yazımda buraya gelen göçmenlerin ilk halletmesi gereken sorun olan "başını sokacak bir yer" bulmaktan bahsedeceğim. Vereceğim bilgilerin çoğunluğu kapsadığını, genelleme olduğunu ve istisnai durumlar olabilleceğini yazıma başlamadan belirtmek istiyorum.

Hollanda'da evler genelde 3 metreye yakın tavan yüksekliği, büyük camları, dar kapı ve merdivenleri, küçük olmaları ve tuğla yapılar olmaları ile dikkat çeker. Eskiden evler ahşapmış ancak şehir yangın ile yerle bir olunca evleri tuğla inşa etmişler ki ben bu tuğlaların görüntüsüne bayılıyorum :) özellikle merkezdeki mahalleler ve caddelerde şehrin silüetini bozacak yapılar görmek zor.

Şimdi gelelim adım adım ev kiralama sürecine. Öncelikle internetten ev arama burada en yaygın yöntem. En çok kullanılan iki websitesi www.pararius.com ve www.funda.nl. İlanlarda eve 1 odalı diyorsa bizim stüdyo gibi düşünebilirsiniz yani yatak odası ve yaşam alanını ayıran bir duvar kapı yok. 2 odalı denildiğinde ise 1+1 evlerden bahsettiklerini göreceksiniz. Kısacası burada salonu da oda olarak sayıyorlar. Ayrıca Amsterdam dünyada en fazla expat barındıran şehirlerden olduğundan evler merkezde büyük çoğunlukla eşyalı kiralanıyor. Tabiki de özel durumlar olmuyor değil. Bir arkadaşımız evin eşyaları eski diye ev sahibine istemediğini söylemiş ve ev sahibi de eşyalarını çıkarmayı kabul etmiş. Ben de ev sahibine Türkiye'den getirdiğim tabak, tencere, yorgan, yastık gibi şeylerim olduğunu söyleyip yer kaplamaması açısından evdekileri almasını rica ettim ve aldı. Bu kısım işin detayı ve tamamen sizin ve ev sahibinin durumuna bağlı. 

Biz tekrar dönelim asıl konumuza... Maalesef Amsterdam'da İstanbul'daki gibi bir evi görüp kiralanmaya karar verme süresi uzun değil ve zaten çok fazla ilan da yok. İlanı görüp hemen emlakçıyı arayıp randevu almanız gerek, hiç zaman kaybetmeyin derim, bu bir yarış :). Emlakçılar genelde haftaiçleri ve 9.00-17.00 çalışırlar. O nedenle size iş saatlerinde bir randevu verecekler, akşam iş çıkışı gidip görmek gibi istekleriniz emlakçıları ufak bir şoka sokabilir :) kim bilir belki şansınız yaver gider akşam saatlerinde evi gösterirler. Evlerin kira fiyatlarına bakarken "included/excluded" olup olmadığına dikkat edin. Bu ne demek? Hollanda'da elektrik, gaz ve suya önceki senenin kullanımına bakılarak tedarikçi şirketlerin belirlediği ücrette her ay sabit bir fatura ödeniyor ve yıl sonunda sizin kullanım oranınıza göre yıllık geri ödeme alıyorsunuz veya fazla kullanımın ücretini ödüyorsunuz. Bazı evlerde faturalar tutarı kiranın içinde alınıyor. İlanların ücret kısmında yada açıklama kısmında bu bilgiyi veriyorlar. Yazmıyorsa emlakçıyı aradığınızda bunu mutlaka sorun. Eğer included ise kira bedelinin 150 yada 200 eur gibi bir kısmı faturalar içindir. İlanda yazmıyorsa bunun ne kadar olduğunu da sormanızı öneririm. Peki faturalar ne kadar geliyor? Bu tamemen evin büyüklüğüne, izolasyonuna ve termometreyi kaç dereceye ayarladığınıza göre değişir. Bizim gibi 55 metrekare, izolasyonu iyi olmayan, 20 derece bir evde oturuyorsanız elekrik, su ve doğalgaza 100-150 eur civarı bir ücret ödersiniz. 

Şimdi yukarıda bahsettiğim yarış olayını biraz daha açıyım. Siz ilanı gördünüz aradınız, o ev siz arayana kadar tutulmuş olabilir veya siz pazartesi aradınız ve çarşambaya randevu aldınız, o ev yine çarşambadan önce randevusu olan biri tarafından hemen tutulmuş olabilir. Yani İstanbul'daki gibi "Ay ben bir düşüniyim, eşime sorayım, yarın haber veriyim" gibi bir durum yok. Tabiki de ertesi gün haber verebilirsiniz, düşünebilirsiniz ancak o süre içinde evin tutulması yüksek ihtimal, kapora diye bir olay da duyulmuş değil. Diyelim evi beğendik, emlakçıya kibarca bu son fiyat mı diye bir sorun belki 50-100 eur gibi bir indirim olabilir. Ben sordum 50 eur indirdiler kiramızı :). Burada ev kiralarken emlakçı ücreti ev sahibinden alınıyor. Ancak siz de bir emlakçı ile anlaşıp istediğiniz evin özelliklerini söyleyip size ev bulmasını isterseniz sizin de ödemeniz gerekiyor. İnternetten bulduğunuz ev için bir ücret talep edemiyorlar. Eğer expatsanız genelde çalıştığınız şirket emlakçı ücretlerini karşılıyorlar. Expat olduğunuzu bilen uyanık emlakçılar da sizden ücret talep ediyorlar, aynı bizim emlakçımız gibi :). Türkiye'den gelince de bu size anormal gelmiyor çünkü Türkiye'de emlakçı ücretini hep kiracı ödüyor. Biz peki bunun hukuki olmadığını nasıl öğrendik, o kısmı bir sonraki yazımda anlatacağım, ev kiralarken o yazıyı da okumanızı öneririm. Depozito olarak genelde bir kira isteniyor, çalıştığınız şirket size depozito yerine "bank guarantee" sağlıyor olabilir, eğer sağlıyorsa emlakçınıza bunu kabul edip etmeyeceğini sorun, genelde kabul etmemeleri için bir neden olmuyor.

Evimizi kiraladık, paracıklarımızı da verdik. Şimdi ne yapıyoruz? Elektrik, su ve doğalgazımızı üstümüze aldırıyoruz. Burada her şey özelleştirilmiş durumda, enerji tedarikçileri de ve birden çok şirket tarafından sağlanıyor. Elektrik ve doğalgaz burada beraber sağlanıyor ve faturaları da beraber geliyor. İstediğiniz tedarikçiyi seçmekte özgürsünüz. Aralarında fiyat olarak çok büyük farklar olmuyor, aylık 5-10 eur gibi bir şey oynar. Yine de karşılaştırmak için www.energievergelijken.nl/en sitesini kullanabilirsiniz. Bu yazımı yakın zamanda okuyanlar olursa diye bir notum var; Media Markt mağazalarında bir kampanya var, orada standı olan tedarikçi şirketine geçerseniz size 175 eur mağaza çeki veriyor, almanız gerekenler varsa belki çek işinize yarar. Su için tek bir tedarikçi var. İnternet ve televizyon da beraber sağlanıyor. Bunda en iyi hizmeti UPC sağlıyor ve biz de onu kullanıyoruz, ancak fiyatı da diğerlerine göre yüksek. O nedenle Telfort, Online, Tele2 gibi diğer şirketlerin de fiyatlarına göz atmakta bence fayda var. Unutmadan, bağlanma sürelerinin ortalama 3 hafta olduğunu unutmayın. Şu an "Neeee 3 hafta mı? Şaka mı bu?" dediğinizi duyar gibiyim.

Peki evimizi tuttuk temizlik için yardıma ihtiyacınız olabilir. Biz ve arkadaşlarımız genelde yine Türk'leri tercih ediyoruz çünkü iletişimi de, temizlik huylarımız da bir Hollandalı'ya kıyasla daha yakın oluyor. Ücret olarak Türkler de Hollandalılar da saatine 12 eur civarı bir ücret alıyorlar.

Şu ana kadar ki adımların sonucunda evimizi tuttuk, temizledik, elektrik su dogalgazımızı, internetimizi bağlattık. Şimdi sıra ikametgahımızı aldırmada. Kira kontratını kaptığımız gibi belediyeye gidiyoruz, danışmada ne için geldiğimizi söyleyip numaramızı alıyoruz. Burada her şey gibi bu da yavaş olacak. Gittiğinizde bir kaç saat beklemeye hazır olun. Hani biraz önce danışmadan numara almıştık ya o sırada numarayı veren kişiye posta kutunuza yapıştırmak için aşağıda resmini koyduğum etiketlerden isteyin, ücretsiz olarak veriyorlar çünkü gelen reklam broşürlerinden bir süre sonra bıkacaksınız. Daha bıkmadıysanız bile siz alın dursun evde bir çekmecede, kesin kullanacaksınız :)


Son adımımız konsolosluğa taşındığınızı bildirmek. Konsolosluk Rotterdam'da. Buraya posta ile yeni adresinizi yollayabiliyorsunuz, ihmal etmeyin. Konsolosluğun web sitesi ve adresinin linki de http://rotterdam.bk.mfa.gov.tr/ContactInfo.aspx şeklinde. 

Böylece yeni eviniz hayırlı olsun, umarım siz de evinizi benim gibi çooook seversiniz. Evinizden ekmeğiniz, tuzunuz ve şarabınız eksik olmasın :)



Wednesday, April 8, 2015

ORA-12547 TNS: Lost Contact & telnet: connect: Resource temporarily unavailable

Our database Oracle RAC 11.2.0.3 PSU 6 is running on IBM AIX. 

When we try to use database link we got the error below:

SQL> select * from dual@dblk_prod;
ORA-12547 TNS: Lost Contact

Telnet also got some errors:

/home/root \> telnet localhost 22
Trying...

telnet: connect: Resource temporarily unavailable

With Unix admin we found that the number of CLOSE_WAIT is more than 50k. 

/home/app/oracle > netstat -an|grep CLOSE_WAIT|wc -l
   56564

It turns out that the issue is a bug. And we should apply PSU 7.

Bug 15934834 - osysmond.bin has lot of sockets open in close_wait state (Doc ID 15934834.8)

For workaround we restart CRS and database only in affected node. After that everything is ok.

/home/app/oracle > netstat -an|grep CLOSE_WAIT|wc -l
       3

 /home/root \> telnet localhost 22
Trying...
Connected to loopback.
Escape character is '^]'.