Friday, April 10, 2015

Amsterdam'da Ev Kiralama

Yeniden merhaba,

Bu yazımda buraya gelen göçmenlerin ilk halletmesi gereken sorun olan "başını sokacak bir yer" bulmaktan bahsedeceğim. Vereceğim bilgilerin çoğunluğu kapsadığını, genelleme olduğunu ve istisnai durumlar olabilleceğini yazıma başlamadan belirtmek istiyorum.

Hollanda'da evler genelde 3 metreye yakın tavan yüksekliği, büyük camları, dar kapı ve merdivenleri, küçük olmaları ve tuğla yapılar olmaları ile dikkat çeker. Eskiden evler ahşapmış ancak şehir yangın ile yerle bir olunca evleri tuğla inşa etmişler ki ben bu tuğlaların görüntüsüne bayılıyorum :) özellikle merkezdeki mahalleler ve caddelerde şehrin silüetini bozacak yapılar görmek zor.

Şimdi gelelim adım adım ev kiralama sürecine. Öncelikle internetten ev arama burada en yaygın yöntem. En çok kullanılan iki websitesi www.pararius.com ve www.funda.nl. İlanlarda eve 1 odalı diyorsa bizim stüdyo gibi düşünebilirsiniz yani yatak odası ve yaşam alanını ayıran bir duvar kapı yok. 2 odalı denildiğinde ise 1+1 evlerden bahsettiklerini göreceksiniz. Kısacası burada salonu da oda olarak sayıyorlar. Ayrıca Amsterdam dünyada en fazla expat barındıran şehirlerden olduğundan evler merkezde büyük çoğunlukla eşyalı kiralanıyor. Tabiki de özel durumlar olmuyor değil. Bir arkadaşımız evin eşyaları eski diye ev sahibine istemediğini söylemiş ve ev sahibi de eşyalarını çıkarmayı kabul etmiş. Ben de ev sahibine Türkiye'den getirdiğim tabak, tencere, yorgan, yastık gibi şeylerim olduğunu söyleyip yer kaplamaması açısından evdekileri almasını rica ettim ve aldı. Bu kısım işin detayı ve tamamen sizin ve ev sahibinin durumuna bağlı. 

Biz tekrar dönelim asıl konumuza... Maalesef Amsterdam'da İstanbul'daki gibi bir evi görüp kiralanmaya karar verme süresi uzun değil ve zaten çok fazla ilan da yok. İlanı görüp hemen emlakçıyı arayıp randevu almanız gerek, hiç zaman kaybetmeyin derim, bu bir yarış :). Emlakçılar genelde haftaiçleri ve 9.00-17.00 çalışırlar. O nedenle size iş saatlerinde bir randevu verecekler, akşam iş çıkışı gidip görmek gibi istekleriniz emlakçıları ufak bir şoka sokabilir :) kim bilir belki şansınız yaver gider akşam saatlerinde evi gösterirler. Evlerin kira fiyatlarına bakarken "included/excluded" olup olmadığına dikkat edin. Bu ne demek? Hollanda'da elektrik, gaz ve suya önceki senenin kullanımına bakılarak tedarikçi şirketlerin belirlediği ücrette her ay sabit bir fatura ödeniyor ve yıl sonunda sizin kullanım oranınıza göre yıllık geri ödeme alıyorsunuz veya fazla kullanımın ücretini ödüyorsunuz. Bazı evlerde faturalar tutarı kiranın içinde alınıyor. İlanların ücret kısmında yada açıklama kısmında bu bilgiyi veriyorlar. Yazmıyorsa emlakçıyı aradığınızda bunu mutlaka sorun. Eğer included ise kira bedelinin 150 yada 200 eur gibi bir kısmı faturalar içindir. İlanda yazmıyorsa bunun ne kadar olduğunu da sormanızı öneririm. Peki faturalar ne kadar geliyor? Bu tamemen evin büyüklüğüne, izolasyonuna ve termometreyi kaç dereceye ayarladığınıza göre değişir. Bizim gibi 55 metrekare, izolasyonu iyi olmayan, 20 derece bir evde oturuyorsanız elekrik, su ve doğalgaza 100-150 eur civarı bir ücret ödersiniz. 

Şimdi yukarıda bahsettiğim yarış olayını biraz daha açıyım. Siz ilanı gördünüz aradınız, o ev siz arayana kadar tutulmuş olabilir veya siz pazartesi aradınız ve çarşambaya randevu aldınız, o ev yine çarşambadan önce randevusu olan biri tarafından hemen tutulmuş olabilir. Yani İstanbul'daki gibi "Ay ben bir düşüniyim, eşime sorayım, yarın haber veriyim" gibi bir durum yok. Tabiki de ertesi gün haber verebilirsiniz, düşünebilirsiniz ancak o süre içinde evin tutulması yüksek ihtimal, kapora diye bir olay da duyulmuş değil. Diyelim evi beğendik, emlakçıya kibarca bu son fiyat mı diye bir sorun belki 50-100 eur gibi bir indirim olabilir. Ben sordum 50 eur indirdiler kiramızı :). Burada ev kiralarken emlakçı ücreti ev sahibinden alınıyor. Ancak siz de bir emlakçı ile anlaşıp istediğiniz evin özelliklerini söyleyip size ev bulmasını isterseniz sizin de ödemeniz gerekiyor. İnternetten bulduğunuz ev için bir ücret talep edemiyorlar. Eğer expatsanız genelde çalıştığınız şirket emlakçı ücretlerini karşılıyorlar. Expat olduğunuzu bilen uyanık emlakçılar da sizden ücret talep ediyorlar, aynı bizim emlakçımız gibi :). Türkiye'den gelince de bu size anormal gelmiyor çünkü Türkiye'de emlakçı ücretini hep kiracı ödüyor. Biz peki bunun hukuki olmadığını nasıl öğrendik, o kısmı bir sonraki yazımda anlatacağım, ev kiralarken o yazıyı da okumanızı öneririm. Depozito olarak genelde bir kira isteniyor, çalıştığınız şirket size depozito yerine "bank guarantee" sağlıyor olabilir, eğer sağlıyorsa emlakçınıza bunu kabul edip etmeyeceğini sorun, genelde kabul etmemeleri için bir neden olmuyor.

Evimizi kiraladık, paracıklarımızı da verdik. Şimdi ne yapıyoruz? Elektrik, su ve doğalgazımızı üstümüze aldırıyoruz. Burada her şey özelleştirilmiş durumda, enerji tedarikçileri de ve birden çok şirket tarafından sağlanıyor. Elektrik ve doğalgaz burada beraber sağlanıyor ve faturaları da beraber geliyor. İstediğiniz tedarikçiyi seçmekte özgürsünüz. Aralarında fiyat olarak çok büyük farklar olmuyor, aylık 5-10 eur gibi bir şey oynar. Yine de karşılaştırmak için www.energievergelijken.nl/en sitesini kullanabilirsiniz. Bu yazımı yakın zamanda okuyanlar olursa diye bir notum var; Media Markt mağazalarında bir kampanya var, orada standı olan tedarikçi şirketine geçerseniz size 175 eur mağaza çeki veriyor, almanız gerekenler varsa belki çek işinize yarar. Su için tek bir tedarikçi var. İnternet ve televizyon da beraber sağlanıyor. Bunda en iyi hizmeti UPC sağlıyor ve biz de onu kullanıyoruz, ancak fiyatı da diğerlerine göre yüksek. O nedenle Telfort, Online, Tele2 gibi diğer şirketlerin de fiyatlarına göz atmakta bence fayda var. Unutmadan, bağlanma sürelerinin ortalama 3 hafta olduğunu unutmayın. Şu an "Neeee 3 hafta mı? Şaka mı bu?" dediğinizi duyar gibiyim.

Peki evimizi tuttuk temizlik için yardıma ihtiyacınız olabilir. Biz ve arkadaşlarımız genelde yine Türk'leri tercih ediyoruz çünkü iletişimi de, temizlik huylarımız da bir Hollandalı'ya kıyasla daha yakın oluyor. Ücret olarak Türkler de Hollandalılar da saatine 12 eur civarı bir ücret alıyorlar.

Şu ana kadar ki adımların sonucunda evimizi tuttuk, temizledik, elektrik su dogalgazımızı, internetimizi bağlattık. Şimdi sıra ikametgahımızı aldırmada. Kira kontratını kaptığımız gibi belediyeye gidiyoruz, danışmada ne için geldiğimizi söyleyip numaramızı alıyoruz. Burada her şey gibi bu da yavaş olacak. Gittiğinizde bir kaç saat beklemeye hazır olun. Hani biraz önce danışmadan numara almıştık ya o sırada numarayı veren kişiye posta kutunuza yapıştırmak için aşağıda resmini koyduğum etiketlerden isteyin, ücretsiz olarak veriyorlar çünkü gelen reklam broşürlerinden bir süre sonra bıkacaksınız. Daha bıkmadıysanız bile siz alın dursun evde bir çekmecede, kesin kullanacaksınız :)


Son adımımız konsolosluğa taşındığınızı bildirmek. Konsolosluk Rotterdam'da. Buraya posta ile yeni adresinizi yollayabiliyorsunuz, ihmal etmeyin. Konsolosluğun web sitesi ve adresinin linki de http://rotterdam.bk.mfa.gov.tr/ContactInfo.aspx şeklinde. 

Böylece yeni eviniz hayırlı olsun, umarım siz de evinizi benim gibi çooook seversiniz. Evinizden ekmeğiniz, tuzunuz ve şarabınız eksik olmasın :)



No comments:

Post a Comment